Stan wojynny, jakech rozfechtowoł trzecio wojna

Ojgyn z Pnioków

Ja, na isto joch ta trzecio wojna rozkuloł. Jo wiym, co kożdy fto chocia do hilfki, do ipi-szule łamzioł rzyknie, iże byli ino dwie. Nale, jo Wom sam godom choby naszymu Farorzowi z Jozefki we suchatelnicy, iże ta haja to niy boł żodyn cufal, ino to sie przidarziło skuli fusiskow. A podle raje boło tak:
Nojprzodzij boła piyrszo wojna, po kieryj nos tu na Pniokach prziflancowali do Polski, chocia niyftorzy fulajom, iże to boł darymny futer bo nasi i tak ciyngiym pitali do Rajchu. Machlowoł przi tym telki istny, kierego wteda Komandantym mianowali, ze wielgim, łoklapnionym fusiskiym.
Niyskorzij to boła drugo wojna, przi kieryj na fajrant prziflostrowoł nos do Rusa drugi telki fusiasty (tyż mu Jozik boło), kiery ku tymu jesce wyrzynoł ze Polski trzecigo fysiastygo, tego Adolfa, co to mioł szajtlik ze prawyj zajty.
Terozki już po maluśku miarkujecie, iże wszyjsko co niyszczysne, to zawdy kole tego metlo ftosik ze fusiskiym.
Tak jakosik trzidziyści lot tymu nazod, jo sie tyż uciongnoł telkie szykowne fusisko. I tu mie cheba diosek podkusioł. Dyciech ani sie niy myrgnoł jakech juń boł żyniaty.
Nale, kiej mi sie to już przidarzoło, toch zacon medykować, iże ci już mi sie nic gorszygo trefić niy może. A dyć kaj tam. Tak jakosik we łoziymdziesiontym roku bez telki dupny pot we Gdańsku chibnoł jedyn kurdupel – i tyż ze srogim fusiskiym – i tak ci zacon sie roztopiyrzać, iże wszyjsko ci sie blank we Polsce rozlajerowało. Tociech sie tak rozhajcowoł, iże wartko chciołech tyrać do golaca, coby mi łon te moje fusiska łodchlastnoł.
Nale, moja Elza mie ucholkała, padała co niy ma cweku prask robić, bo przeca tyn nasz Wielki iglok Edek (Ponboczku świyć nad jego duszyckom) chnet tam ornong wyłonacy. A toć. Wyłonacoł tela, iże bajzel sie we cołkij dziedzinie zrobioł na cołki karpyntel, wszyjsko sie pobelontało i porojmowało. Wszyjsko, krom łoctu i mosztrichu boło na szkartki. Forsztelujecie sie? Bali i gorzoła, i cigaryty tyż na szkartki ! Łostuda i skoranie boskie nikiej sto pieronow. Nic, ino jakosik nowo wojna sie z tego musiała wypiytnościć.
Staro polazła ci kiejsik, nojprzodzij do Farorza, a niyskorzij do manglowni, poklycioła ze somsiodkoma, przikarycyła sie do dom i pado ku mie:
– Suchej Ojgyn. Tu niy ma szpasu, tu może przińść do haje, trza jakisik forant, jak to downij nasze Mamulki, robić. Skludzić do komory roztomajte jodło, cuker, monka, hawerfloki i bele co.
Cuker, monka, bonkawa ! A ło gorzoła to ci sie już żodyn niy staro. Przeca cowiek niy może ło suchym pysku szczimać choby niy wiym jako wija sie rychtowała. A dyć musza som to przitargać.
Dejcie pozor ! Jo mom durch te fusiska, kiere mi moja staro kozała łostawić. No, toż jak staro pedziała, zgłobiomy śniom co sie ino do, sztaplujymy, kajplujymy roztomajte szkartki i nazgoniomy wszyjskigo na ibrich. Zasik, kiej ino moja staro poszła ze kamratkoma na torg, jo wartko przikludzioł do lałby we zegrodku trzi drzewianne faski po kapuście, nofolowołech połno jagodkow, świynojonkow, łopadlorek, zdrzałe birny, śliwki uherki i co mi tam jesce we grace wlazło. Posułech to cukrym, kiery staro nachabioła łod świekry, prziklapnołech to wszyjsko deklym i musiołech doczkać, aże sie to wszyjsko dobrze zageruje. Nikedy wlazowołech do lałby z bracikiym i ździebko my zawdy upyndziyli, tak ino na kostproba.
Nale, we tym już łoziymdziesiontym piyrszym roku lato drap ci przetyrało, na podzim tyż wczas zacło śniygym suć i zaczym my sie pozadli, trza sie boło poleku do Godow rychtować.
My ze bracikiym i jednym kamratym przikludziyli do lałby gryfny hajcong i kieby co, koza, wiycie telki żeleźnioczek, a ku tymu ze śtyry kołkastle wonglo. Zgwoli cego to wszyjsko niy byda wom tak gynał tuplikowoł. Tela moga ino rzyknońć, iże kiej my ino mieli ździebko frajnego casu, to zarozki my do kupy gzuli do tyj lałby, gibko hajcowali pod blachom, do telkij kany loli my tego zgerowanygo zaciyru, bindowali szlauch, kokotek łod wody na cołki driker, stowiali my to wszyjsko na fajerka i juń ... przeca miarkujecie co boło dalszij ?
I tak ci nom to szykownie fyrtało aże do tyj soboty ze dwanostego na trzinostego grudnia. Musi, abo my za tela wysłepali, abo zaboczyli tyn łogyń zasuć hasiym, dosik, iże tak wele dwanostyj kiej ci niy dupnie choby ze kanony, jak ci niy drzistnie nikiej bez wojna, kiej ruskie bomby ze fligrow ściepowali. Porwołech sie z tego śniku cołki tyrpniynty, wypolołech na dwor, a łone (bracik do kupy ze kamratym) tyż choby miechym piźnione, wydarli ze lałby, a wszyjskie sakom-pakom szczaśli my sie w dźwiyrzach z wojokoma i zomowcoma, kierzy wkarowali do nos z gywerami i rebulikoma w gracach. Jedyn śnich wrzesknoł na nos – i na zicher wom niy moga pedzieć cy hyndy hołch, eli ruki w wiyrch – i dowej nos łobmacywać bele kaj, nikiej te co to wiycie. A tu ci dalij rzgmi, wali i szczylo. Te istne nic ino sznupiom kaj my skludziyli „materiały wybuchowe”? Ludzie, co to sie ci za rojmong zrobioł ? Joch taki stary, ach niy wiedzioł, iże akuratny bimber to je sztof nikiej dynamit na grubie.
Niyskorzij wziynli nos i wraziyli do takij kibitki i wywiyźli do lagru. Możecie sie to forsztelować? Staro ze świekrom sie tropiom – niy, niy ło mie – ino elich cołkij lałby niy szpryngnoł do luftu abo co gorszygo. Dyciś jo ani przi wojokach niy boł, kasarnia toch ino źdrzoł bez pot, a łoni mie wziyni za jakigosik telkigo partizanta abo co.
No, tak po poruch dniach ci nos wypuściyli i kulwitomy sie do chałpy. Nojprzodzij nale do Pyjtrowyj knajpy na piwo. Naobkoło połno wojokow i szandarow, ludziska bronczom ło jakisik wojnie, na kożdym krojcongu pancer abo inkszo pierona. No richtik akuratno wojna. Jesce ku tymu, jak mi niyskorzij staro pedziała,telki jedyn jedneroł we tych ćmawych brylach klycioł cosik ło „stanie wojennym” i jakisik WRON-ach. Godom wom, choby na filmie ło śtyruch pancyrnych lebo Hansie Klosie.
No, i terozki skapliście sie jakech ci ta trzecio wojna napocznoł ... a wszyjsko ino bez te dioseckie fusiska, kiere bez tela lot we Polsce zawdy do jakisik wije melały i łod kierych wszyjsko co niyszczysne we tyj naszyj dziedzinie zawdy sie zacyno.
A jo, coby dziobła niy szterować, na łostuda mojij staryj, te moje fusiska żech zrazjyrowoł i szlus.
Ojgyn z Pniokow