Druge świynto abo śmiyrgust ...

Ojgyn z Pnioków · Wysłany: Nie 17:40, 23 Mar 2008 Temat postu: Druge świynto abo śmiyrgust ...

Nó, tóż mómy tyn drugi dziyń Wielkanocy. I jes ci to dlô niyftorych tyn terôzki nôjważniyjszy, nôjgryfniyjszy wielgonocny zwyk. Przilazuje – jak dzisiôj – tyn ci pyndziałek, tyn lóny pyndziałek, szykowny śmiyrgust. Dzisiôk już łod rańca, ło rozwidnioka wysztafirowane, szykownie łoblecóne, gryfne i szumne dziołchy paradujóm do kościoła. Kiej przi tymu jes jesce gryfnô lałna, to na isto ino trza doczkać tyj uciychy. Wszyjskie chopcy rychtujóm roztomajte dinkse do lónio, tôplaniô, szpluchtaniô wodóm. Wiycie, łod jakisik śtyruch-piyńciuch lot bali i nasz Farorz we „Józefce” kôzôł jejigo kapelónkóm wachować przi przodnich dźwiyrzach łod kościoła i wszyjskie kobiyty, frele, samotne abo wydane mało wiela pokropić. Widno, iże tyż ci jes nasz, Ślónzôk i niy tropi sie (niykierym łoszkliwcóm to zawôdzało), co tyn drugi dziyń, tego nôjważniyjszygo we naszyj wiyrze świynta napocznie sie łod uciychy. Łod uciychy, kierô wszyjscy majóm. I te łoszpluchtane, popyrskane dziołchy, i karlusy, kiere mocka muszóm zatym wynokwiać, coby trefić na ta jedna, na ta, co ji nôjbarzij sie przaje, i piyrszy jóm pokropić. Przeca ludzie, to wiesna, pelcmantle rałs, barchany do kómody i ino sie ze tego naszygo gryfnego światecka radować a niy wajać i jamrować jak to niyftore poradzóm. Tyn côłki rómraj, uwijaczka, przetwiyranie sie tam i nazôd do chałpy i jesce do kokotka, i juzaś do chałpy, i do kokotka, coby wody nalôć do kanków, polywaczek, giskanów, plómpek roztomajtych. Jô jesce bocza, kiej u mie we familoku poruch karlusów (jô wteda miôł możno ze dziesiyńć lôt i ino lôtôłech ze kiblami po woda), narychtowało zawdy srogô faska po kapuście, ku tymu fojermańsko plómpa i ino sie trza bóło doczkac kiej razinku napoczli ze mszy wylazować kobiyty. I dôwej, hulej dusza, piykła niy ma! Stôła tyż jesce przed naszóm szulóm „siedymnostkóm” srogo plómpa jesce łod przedwojny i śnij tyż szło pierónym nawyrôbiać. My za bajtli to machlowali jesce inakszij. Nôjlepszejszy bół tyn snôs, kiery miôł modszego bracika lebo siestrzycka. Pichło sie takimu szkrabowi, szkótowi nupel, nacióngło sie go na kokotek i dôwej do połna. Trza ino boło dać pozór coby taki nupel niy prasknół abo ze graców nie uciyk, bo wtynczôs to już takij srogij uciechy samymu sie niy miało. I nôjważniysze. Żôdnô dziołcha, babecka sie niy gorszyła, a jesce ci jakiesik maszkyty karlusóm dała lebo kołocza abo jajec. I to bóło gryfnie. Terôzki to trza pierónym dować pozór coby jednyj z drugóm mamzeli bubikopfu niy zbulić, coby szatów niy sforskać, łoszpluchtać (bo ji możno farba puści, kiej tyn klajd bół łod ujny ze rajchu erbniynty). Nale, sóm tyż i łoszkliwce, najduchy, kierym łojce na wszyjsko dôwajóm zwóla (coby niy mieli „trudnego dzieciństwa”). Taki gizd jedyn ze drugim tak ci poradzi wypokopić, co i ci nylónowy bojtel nafoluje wodóm, a niyskorzij go na palica ściepnie ze szczwôrtego sztoka. Takigo, kiej by sie łapło, to możno mu giyry ... ze rzici powyrywać.
Jesce blank dôwno, za starego piyrwyj, to starziki przi Wielkanocy łozprawiali tyż roztomajte powiarki. Tako jedna mi sie spómniała gynał dzisiôj chocia to już ci pôra dnioszków za niyskoro:
„Kiej Wieli Pióntek ponury, Wielkanoc bydzie bez chmury!”
abo inkszo:
„Kiej we Wieli Pióntek dyszcz kropi, radujcie sie festelnie chopi!”
A przeca Wiycie jak to trzi dni tymu nazôd bóło, to rest sie mogecie same sam terôzki dopedzieć, pra?
Niy mianowôłbych sie Ojgyn z Pnioków, kiejbych sam niy spómniôł tyż ło pyndziałkowym, dzisiyjszym łobiedzie. Bo tyż łobiôd we tyn drugi dziyń to bół richtik szumny. Te nudelzupy na łowiynzim (do kupy ze kurzicowym) miynsie, na łowiynzich (ze marksym!) i świnskich kostyrach (u mie tak zawdy bóło i do dzisiôj jes). Możno tyż króm nudli wciepnóńć take maluśke klyjzecki, hałuszki wóntrobianne, abo narychtować ajnlauf, ło kierym już corôzki mynij sie przi tym cołkim „macdonaldowym” jôdle boczy, i tyż już niy kôżdô modô frela poradzi tyn ajnlałf wykwyrlać. A niyskorzij te srogie rolady, hazoki (jak fto miôł fesztra we familiji), sztajgersko abo huzarsko piyczónka, łowiynzina abo tyż ci jagniyńcina parszczónô, abo take moderniyjsze szwalbianne gniôzdka. Ku tymu jak przinôleżi modrô i kiszczónô kapusta, i inksze jesce roztomajte gymizy.
A niyskorzij szwacyna i te wszyjskie roztomajte szpajzy, kiere poradziyli nasze starki, starecki i mamulki narychtować. Jezderkusie! Co to bóło uciychy, i to niy ino dlô dziecek. Nó, co jô sam Wóm byda gôdôł i łozprawiôł? Same to dobrze Wiycie. I jô już terôzki, sam we radijoku cuja jak ze waszych kuchyni wónio tym wielkanocnym jôdłym. A dzisiôj to za tela niy idzie ło tym jôdle godać, bo pewnikiym już niy poradzicie sie doczkać kiej zicniecie przi stole i napoczniecie ĆKAĆ!
Nó i toch sie dzisiej rozgôdôł a wy tam jesce pewnikiym môcie już srogigo pypcia, a jô ino szteruja bez te świynta Wielkanocne, przi tym śmiyrguście, przi tym lónym pyndziałku.
Nó, tóż jesce rôz winszuja wszyjskigo szczysnego i czekómy wszyjskie do kupy cuzamyn na ... te grudniowe świynta (bo tych bez cołkie lato, to już sam terôzki niy byda spóminôł.